BML KAPSÜL
Tarımsal verimi arttırmak için günümüzde kullanılan maddeler kimyasal içerikli olup insan sağlığına ve çevreye zarar vermektedir. Bu çalışmada besin atıklarını kullanarak kimyasal gübrelere alternatif K içeriği yüksek organik gübre elde etmek amaçlanmıştır.
Çalışmada pancar yaprağı, pazı, domates ve patlıcan bitki gövdesi, muz kabuğu, ayçiçeği sapı, Türk kahvesi telvesi, yumurta kabuğu gibi organik atıkların fasulye, nohut ve soğan bitkilerinin gelişmesi üzerindeki etkisi araştırılmıştır. Atıklar ilk olarak kurutulmuş ve öğütülmüştür. Ayrıca havan kullanılarak toz hâline gelmeleri sağlanmıştır. Bu atıklardan 22 deney grubu oluşturulmuş; (+) kontrol grubunda KNO3, (-) kontrol grubunda ise su kullanılmıştır. Her deney grubunda 3 farklı doz (125 mg, 250 mg, 500 mg), tekrarlamalı olarak bitkilere uygulanmıştır. Fideler 3 yapraklı oldukları evrede ilk gübre uygulaması yapılırken diğer 2 uygulama 3 hafta aralıklar ile gerçekleştirilmiştir. Bitkilerin günlük bakımları ile gerekli ölçüm ve gözlemler düzenli olarak yapılmıştır. Elde edilen veriler kullanılarak deney gruplarının ve dozlarının bitkilere olan etkilerini değerlendirebilmek için Varyans Analizi ve Duncan Önemlilik Testi yapılmıştır. Deney gruplarının bitki gelişmesini olumlu etkilediği gözlenmiş olup bitkinin hem boyunda hem de yapraklarındaki gelişmeyi teşvik eden deney grupları belirlenmiştir. Bir ilaç firmasının yardımıyla suda eriyebilen kapsüller temin edilmiş ve etkili olan atık çeşitleri istenilen dozda kapsüllere doldurulmuştur. Ayrıca atıkların yetişme ortamındaki mineral madde miktarına etkisini belirlemek için analiz yaptırılmıştır.
Gerçekleştirdiğimiz çalışma, evsel atıkların tarımsal üretimde değerlendirilebileceği yönündeki potansiyeli bir kez daha ortaya koymuştur. Özellikle muz, muz+pazı ve domates+pazı karışımlarının bitkiler üzerindeki olumlu etkileri dikkat çekicidir. Bu karışımların bitki büyümesi ve gelişimi üzerindeki stimülatör etkisi, kapsül formülasyonu sayesinde daha etkin bir şekilde kullanılabilir hâle gelmiştir.
Kapsül teknolojisi, bu faydalı maddelerin bitkilere hedeflenen zamanda ve dozda ulaştırılmasını sağlayarak biyolojik etkinliği artırır. Bu sayede bitki besin maddelerinin verimliliği yükselir ve çevresel etkiler en aza indirilir.
Yapılan analizler, söz konusu atıkların yetişme ortamını azot (N), potasyum (K), kalsiyum (Ca), magnezyum (Mg) ve fosfor (P) gibi temel besin elementleri açısından zenginleştirdiğini göstermiştir. Bu durum, atıkların doğal bir gübre kaynağı olarak kullanılabileceğini ve kimyasal gübrelere olan bağımlılığı azaltabileceğini kanıtlamaktadır.
Elde edilen bulgular, sürdürülebilir tarım uygulamaları için yeni bir perspektif sunmaktadır. Evsel atıkların tarımsal üretimde değerlendirilmesi hem doğal kaynakların korunmasına hem de daha sağlıklı ve güvenli gıda üretimine katkı sağlayacaktır. Bu çalışmayla evsel atıkların sadece atık olmadığı aynı zamanda değerli bir kaynak olduğu bir kez daha vurgulanmıştır.
